1. Inleiding

Vooraleer we het gebruik van het programma uitleggen, bespreken we eerst een paar SCRABBLE®-termen.


1.1. Wat is de duplicate methode?

Scrabble spelen in clubverband betekent in Vlaanderen spelen volgens de duplicate methode. In Nederland krijgt het man-tegen-man-spel voorrang. Bij wederzijdse bezoeken passen de spelers zich aan het vigerende systeem aan.

In NTSV-clubs verloopt een Scrabble-partij als volgt:

* alle spelers zitten in rijen in een speelzaal, elk met hun bord en de alfabetisch gerangschikte lettervoorraad voor hen.
* de spelleider trekt zeven letters uit een letterzakje en roept ze volgens een codesysteem af (bv. de A van Amsterdam, de F van Frankrijk,...). Alle spelers halen die letters uit hun voorraad.
* dan volgt een denktijd van drie minuten. Na twee en een halve minuut weerklinkt een signaal dat aangeeft dat men zijn vondst op een daartoe bestemd beurtbriefje moet schrijven. Na drie minuten luidt een tweede signaal en de briefjes worden opgehaald.
* een jury controleert de briefjes en meldt welke woorden niet aanvaard werden. Het goede woord met de beste score komt op een groot bord vooraan in de zaal en iedereen volgt dat voorbeeld op zijn bord, vandaar 'duplicate methode'. Men behoudt wel de punten verbonden aan de eigen vondst, op het bord ligt het theoretisch maximum. Op het einde van het spel weet elke speler welk percentage hij behaald heeft op dat maximum.
* blanco-blokjes worden zolang mogelijk vervangen, letters die niet werden gebruikt gaan terug in de voorraad, en de spelleider trekt zeven nieuwe letters.

Voordelen:

* iedereen krijgt telkens dezelfde letters om te puzzelen.
* iedereen krijgt dezelfde denktijd.
* in plaats van defensief wordt er open gespeeld, men speelt niet tegen een ander maar voor een persoonlijke recordscore.

Andere speelwijze

In het laatste jaar hebben Vlaanderen en Nederland op Scrabble-gebied voluit de weg naar elkaar gevonden. Maar er blijft één groot en principieel verschilpunt: de speelwijze. In Vlaanderen wordt de duplicate methode gehanteerd (zie boven) en in Nederland kiest men voor het man-tegen-man-spel, maar met ernstige duplicate-invloeden. Bedoeling is dat vriend en tegenstander in drie partijen zoveel mogelijk punten verzamelen. De opponenten leggen mekaar dus geen strobreed in de weg, integendeel. Ze mogen beurten overslaan in ruil voor een letterwissel. Zo kunnen ze sparen voor een Scrabble of voor een maal-negen of negenklapper. Wie in drie partijen (telkens tegen een andere woordpuzzelaar) het meeste punten verzamelt, wint de ontmoeting


1.2. Wat is de SWL?

De SWL of Scrabble-Woordenlijst is het standaardboek voor elke scrabbelaar. Het bevat alle 2- t.e.m. 8-woorden, alsook een beknopt taalreglement. De lijst wordt gebruikt in Vlaanderen en Nederland.



2. De gebruikersinterface van SCORE

De gebruikersinterface van Score bestaat uit drie delen.
Links heb je een eerste keuzemenu (Wedstrijden, Spel, Rapporten en Instellingen). Via deze selectie kom je in de verschillend hoofddelen van het programma, deze delen worden verder kort besproken.
Bovenaan krijg je ook steeds een aantal keuzes te zien, deze zijn afhankelijk van op welk scherm je je bevindt. Het zijn eigenlijk onderverdelingen van het menu links en/of acties op het geselecteerde scherm. Helemaal links heb je nog een timer die je kan stoppen of starten door er op te klikken.
Op het derde deel krijg je uiteraard de gegevens te zien die je geselecteerd hebt in de twee vorige menu's.


3. Wedstrijden

Hier krijg je een overzicht van alle wedstrijden die je al gespeeld hebt. Je kan ze sorteren naar wens door op Datum, Club, Plaats, Soort of Commentaar te klikken.
In het menu bovenaan kan je een nieuwe wedstrijd beginnen, een bestaande wedstrijd openen of een wedstrijd verwijderen. Je kan ook een wedstrijd openen door er op te dubbel-klikken.Welke wedstrijd er actief is kan je bovenaan in de titelbalk zien.


4. Spel

Dit deel bestaat uit twee schermen. Enerzijds het detail van de wedstrijd waar je de deelnemers en andere gegevens kan invoeren of wijzigen, anderzijds het spel zelf.


4.1. Spel / Detail

Hier moet je voor een nieuwe wedstrijd de algemene gegevens (Datum, Club, Soort, Plaats, Commentaar, Definitief) invoeren, met de optie Definitief bepaal je of er "Voorlopig uitslag" of "Definitieve uitslag" op je afgedrukte rapporten verschijnt.
De deelnemers kan je toevoegen door links in de lijst op een speler te dubbel-klikken of ze te selecteren en op Toevoegen te drukken. De spelers krijgen automatisch een spelersnummer in de volgorde dat je ze toevoegt, deze optie kan je ook afzetten (Automatisch nummeren).
In het veld Zoek kan je gemakkelijk een speler opzoeken en hem toevoegen door op ENTER te drukken.
Je zal hier ook een aantal computer-spelers terugvinden (Computer I tot en met VIII, Snotneus en Einstein)...


4.2. Spel / Score

Dit is het belangrijkste scherm, hier zie je het Scrabble-bord en geef je de scores voor alle deelnemers in.
Rechts onderaan heb je de beurtgegevens. Vooraleer je een beurt kan beginnen moet je de getrokken letters ingeven en op ENTER drukken of je kan de computer zelf willekeurige letters laten trekken door op het vraagteken te klikken.
Voor een oefenmatch zal de timer automatisch starten, voor alle andere types van wedstrijden moet je de timer zelf starten. De timer is louter informatief, je kan dus zo lang nadenken als je wil.

Nu kom je in het scherm links onderaan terecht. Hier moet je per beurt de score van alles spelers ingeven, dit doe je in de volgende stappen:

- je begint met het spelersnummer in te geven en op ENTER te drukken
- geef de coordinaten in en druk op het pijltje naar rechts (op je toetsenbord) als het woord horizontaal ligt of op het pijltje naar beneden als het woord verticaal ligt
- geef het gelegde woord in en druk op ENTER

Dit herhaal je voor elke speler. Als alle gegevens zijn ingevoerd geef je het te leggen woord in het rechterdeel van het scherm in.
Om deze beurt af te sluiten en naar de volgende beurt te gaan druk je op Volgende bovenaan in het menu. Daar kan je trouwens ook terugbladeren naar de vorige beurten.

Om de ingave van een wedstrijd te vergemakkelijken heb je de plustoets rechts op je toetsenbord (vlak boven de ENTER toets). Als je een spelersnummer invoert en dan deze toets gebruikt in plaats van de ENTER toets, krijgt deze speler exact dezelfde gegevens als de vorige ingave. De plustoets kan je ook gebruiken op het veld Plaats en Woord, maar dan neemt het programma alleen dat veld over.

En dan heb je rechts bovenaan nog een overzicht van de scores voor de actieve beurt. Ook de nulscores en een overzicht van de gevonden woorden door de computer kan je opvragen.


5. Rapporten

Je hebt de keuze uit vier rapporten:

Rangschikking: een bondige rangschikking met alleen de eindscores
Uitgebreid: een uitgebreide rangschikking met alle scores van alle beurten
Clubklassement: het clubklassement
Overzicht: een wedstrijdoverzicht met het bord, gelegde woorden en andere wedstrijdgegevens


6. Instellingen

Via deze optie kan je kiezen welke woordenboeken het programma moet gebruiken en verschillende gegevens beheren.


6.1. Instellingen / Woorden

Bovenaan kan je de afgekeurde woorden en eventueel goedgekeurde woorden beheren. Dit zijn woorden die bijvoorbeeld niet in een van de woordenboeken staan maar wel correct zijn of foutief zijn. Rechts heb je de afgekeurde woorden, links de goedgekeurde woorden. Je kan er nieuwe toevoegen, wijzigen of verwijderen door op de respectievelijke knoppen te klikken.
Onderaan krijg je een overzicht van de geïnstalleerde woordenboeken, je kan ze naar wens in- of uitschakelen.

Voor de gevorderde gebruiker: een woordenboek heeft een bestandsnaam met extensie .DAT, als je zelf een woordenboek wil aanmaken kan dat. Het moet een tekstbestand zijn met extensie .DAT, en alle woorden moeten gewoon onder elkaar staan. Als je de woorden zelf sorteert zal het opladen van de woordenboek sneller zijn. Op de eerste lijn van het tekstbestand kan je commentaar kwijt, maar die moet wel voorafgaan door een ";". Als je dan dit bestand in dezelfde directory als SCORE.EXE plaats, kan je die gebruiken.


6.2. Instellingen / Spelers

Bovenaan krijg je het overzicht van alle spelers, onderaan het detail van de geselecteerde speler. Via het menu bovenaan kan je nieuwe spelers toevoegen of een speler verwijderen.


6.3. Instellingen / Clubs

Het overzicht van de clubs heeft dezelfde opbouw als de Spelers. Bovenaan de clubs en onderaan het detail ervan.


6.4. Instellingen / Groepen

Als je dikwijls dezelfde spelers invoert voor wedstrijden kunnen groepen handig zijn. Een groep bestaat uit een aantal spelers die je zelfs een vast spelersnummer kan geven. De groepen krijg je ook te zien in het detail van een wedstrijd, als je daar een groep toevoegt worden alle spelers binnen die groep automatisch toegevoegd.


7. Succes

Spijtig genoeg is er nog geen handige helpfile, hopelijk geraak je toch een beetje van start met het programma.
Omdat ik al een heel tijdje in de informatica actief ben weet ik dat een programma nooit voldoet aan ieders wensen en dat er in een programma steeds fouten zitten. Daarom zijn alle suggesties en opmerkingen dus steeds welkom, je kan deze versturen via deze pagina.

Website ontwikkeld door Sekwoja Laatste wijziging: 29 december 2023